აშშ-ის ჯანდაცვისა და სოციალური სერვისების დეპარტამენტი (HHS), მდივან რობერტ კენედი უმცროსის ხელმძღვანელობით, ამ თვეში ანგარიშის გამოქვეყნებას გეგმავს, რომელიც, სავარაუდოდ, აუტიზმის განვითარებას ორსულობის პერიოდში ტკივილგამაყუჩებელი ტაილენოლის (აცეტამინოფენის) გამოყენებას დაუკავშირებს. ამის შესახებ ინფორმაციას “The Wall Street Journal” ავრცელებს.
გავრცელებული ინფორმაციით, ანგარიშში ასევე ნახსენები იქნება ფოლიუმის მჟავის ფორმა, როგორც აუტიზმის სიმპტომების შემცირების შესაძლო საშუალება. HHS-ის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ “საბოლოო ანგარიშის გამოქვეყნებამდე ნებისმიერი მტკიცება მის შინაარსზე მხოლოდ სპეკულაციაა”. ტაილენოლის მწარმოებელმა კომპანია “Kenvue”-მაც აღნიშნა, რომ მეცნიერული მონაცემების მუდმივი ანალიზის საფუძველზე, ისინი ვერ ხედავენ მიზეზ-შედეგობრივ კავშირს აცეტამინოფენის გამოყენებასა და აუტიზმს შორის.
ეს ინფორმაცია პირდაპირ ეწინააღმდეგება წამყვანი სამედიცინო ორგანიზაციებისა და უახლესი სამეცნიერო კვლევების დასკვნებს.
რას ამბობს მეცნიერება?
სამედიცინო საზოგადოების კონსენსუსი ამ საკითხზე საკმაოდ მყარია:
- მეან-გინეკოლოგთა ამერიკული კოლეგია (ACOG) აცხადებს, რომ “აცეტამინოფენი ორსულობის დროს ტკივილგამაყუჩებლის ერთ-ერთ ყველაზე უსაფრთხო ვარიანტად ითვლება” და არ არსებობს მყარი მტკიცებულება, რომელიც მის გონივრულ გამოყენებასა და ნაყოფის განვითარების პრობლემებს შორის პირდაპირ კავშირს დაამტკიცებდა.
- 2024 წელს ჟურნალ JAMA-ში გამოქვეყნებულმა მასშტაბურმა კვლევამ, რომელმაც შვედეთში დაბადებული 2 მილიონზე მეტი ბავშვის მონაცემები გააანალიზა, დაასკვნა, რომ ორსულობისას აცეტამინოფენის გამოყენება არ ასოცირდება აუტიზმის, ყურადღების დეფიციტისა და ჰიპერაქტიურობის სინდრომის (ADHD) ან ინტელექტუალური შეზღუდვების გაზრდილ რისკთან.
- აშშ-ის სურსათისა და წამლების ადმინისტრაციამ (FDA) 2023 წელს განაცხადა, რომ ჩატარებულმა მრავალმა კვლევამ “ვერ გამოავლინა მყარი მტკიცებულება” პრეპარატსა და ნეიროგანვითარების პრობლემებს შორის კავშირის შესახებ.
- ზოგიერთი კვლევა, რომელიც კავშირზე მიუთითებს, აღნიშნავს, რომ ეს მხოლოდ ასოციაციაა და არა მიზეზ-შედეგობრივი კავშირი.
პოლიტიკური კონტექსტი და აუტიზმის ზრდის რეალური მიზეზები
რობერტ კენედი უმცროსი დიდი ხანია ცნობილია ვაქცინებისა და აუტიზმის კავშირის შესახებ არსებული უსაფუძვლო თეორიების პოპულარიზაციით. აპრილში მან პირობა დადო, რომ სექტემბრისთვის მისი უწყება აუტიზმის ზრდის მიზეზებს დაადგენდა.
სინამდვილეში, მეცნიერები აუტიზმის დიაგნოზების ზრდას ძირითადად ორ ფაქტორს უკავშირებენ: დიაგნოსტიკური კრიტერიუმების გაფართოებას და სკრინინგის გაუმჯობესებას. 1994 წელს “აუტიზმის სპექტრის” ცნების შემოღებამ და ადრეულმა დიაგნოსტიკამ საგრძნობლად გაზარდა იდენტიფიცირებული შემთხვევების რიცხვი.
ექსპერტები, მათ შორის პედიატრი პიტერ ჰოტეზი, აცხადებენ, რომ “უპასუხისმგებლობაა” აუტიზმის ერთ ან ორ კონკრეტულ “დამნაშავეზე” მითითება. “ასე ეს არ მუშაობს”, – ამბობს ჰოტეზი, “არსებობს აუტიზმის გენები და მნიშვნელოვანია გარემო ფაქტორების შესწავლა, რომლებიც ამ გენებთან ურთიერთქმედებენ, მაგრამ ერთი კონკრეტული მიზეზის გამოყოფა დაუფიქრებელია”.
ასევე დაგაინტერესებთ:
მეცნიერება განგაშის რეჟიმში: ბრძოლა CDC-ის მომავლისა და ამერიკის ჯანმრთელობისთვის
